مسمومیت ها وانواع آنها در بهداشت حرفه ای
مقدمه:
عوامل مسمومیت‌زا می‌توانندباکتریها،ویروسها، برخیانگلها ، فلزات خاص و مواد پروتوزا باشند. این آلودگیها می‌توانند همچنین در انسانایجاد بیماری عفونی کنند و یا اینکه فقط تحت تاثیر سموم مترشحه آنها ، مسمومیتایجاد گردد. در بعضی مواقع مسمومیتها و عفونتها می‌توانند تواما ایجاد گردند. طبقنظریه Park و Harriganمسمومیتهای ایجادشده توسط میکروارگانیسمها به مراتب بیشتر از مسمومیتهای شیمیایی اتفاقمی‌افتند.
در ممالک متحده آمریکا ، بین سالهای 1977 تا 1981 حدود 954 اپیدمیثبت شده که همگی به علت مصرف غذای آلوده ایجاد شده‌اند. متاسفانه ، در کشورهای جهانسوم و حتی در بسیاری از ممالک اروپایی آمار دقیقی از اپیدمیها و بویژه تعداد انواعمسمومیتها و بیماریهای ناشی از مرف غذای آلوده در دسترس نیست. بد نیست بدانیمکارشناسان سازمان بهداشت جهان ، مقدار نوزادان شیرخوار و اطفال ، زیر پنج سال را در 1980 در اثر اسهالهای ناشی از مسمومیت ، جان خود را از دست داده‌اند.
در ممالک متحده آمریکا ، بین سالهای 1977 تا 1981 حدود 954 اپیدمیثبت شده که همگی به علت مصرف غذای آلوده ایجاد شده‌اند. متاسفانه ، در کشورهای جهانسوم و حتی در بسیاری از ممالک اروپایی آمار دقیقی از اپیدمیها و بویژه تعداد انواعمسمومیتها و بیماریهای ناشی از مرف غذای آلوده در دسترس نیست. بد نیست بدانیمکارشناسان سازمان بهداشت جهان ، مقدار نوزادان شیرخوار و اطفال ، زیر پنج سال را در 1980 در اثر اسهالهای ناشی از مسمومیت ، جان خود را از دست داده‌اند.
مسمومیت غذایی
اکثر مسمومیتهای غذایی یا به علت عدم رعایت بهداشت در هنگامدرست کردن غذا ایجاد می‌شود یا به علت عدم پخت کافی آن صورت می‌گیرد. آشپزهایی کهبعد از رفتن به توالت ، دست خود را نمی‌شویند سبب انتقال میکروبهای روده‌ای و حتیهپاتیت نوع A به سایر افراد می‌شوند. اکثر مسمومیتهای غذایی بعد از دو یا سه روزبهبود می‌یابند. دو نوع باکتری می‌تواند سبب مسمومیت غذایی شود: استافیلوکوکو سالمونلا.
· مسمومیت غذایی با استافیلوکوک:بعداز 6 - 2 ساعت که از خوردن غذای حاوی میکروب استافیلوکوک گذشت، نشانه‌های مسمومیتآشکار می‌شود که عبارتند از: تهوع ، استفراغ و اسهال ، شکم درد ، سردرد و در مواردیشوک.
· مسمومیت غذایی با سالمونلا:نشانه‌های مسمومیت غذایی با سالمونلا بعد از یک تا دو روز خود را نشان می‌دهند وعبارتند از: تهوع ، استفراغ ، اسهال ، شکم درد ، سردرد ، تب و در مواردی شوک.
مسمومیتهای ناشی از مواد دارویی و شیمیایی
مواد خارجی یافت شده در غذاهاکه امکان دارد ایجاد مسمومیت بنماید فقط محدود بهمیکروارگانیسمهاو سایر عوامل بیولوژیک و سموم مترشحه از آنها نمی‌شود بلکه انواع مواد شیمیایی وداروهایی که به نوعی مواد غذایی را آلوده می‌کنند نیز می‌توانند ایجاد مسمومیتکنند. عوارض ناشی از این دسته مسمومیتهای ناشی از مواد غذایی اغلب در دراز مدتتظاهر می‌یابد. و با استعمال و کاربرد داروها و مواد شیمیایی امکان اینکه انسان درکل عمر خود در معرض مسمومیت قرار بگیرد امکان پذیر می‌باشد.
اکثر این داروهاو مواد شیمیایی مثل انواعآنتی بیوتیکها، داروهایی مثلکوکسیدیوستاتیکو یاتیرئوستاتیک، برخیهورمونها،داروهای آرام بخش ، هر کدام با مصرف خاص به دامهای مورد مصرف انسان تزریق شده یا بهعنوان مکمل غذایی توسط آنها مصرف می‌شود که بقایای اینها در انسان می‌توانندسرطان‌زا ،موتاژنو یا حتیتراتوژنو نیزآلرژی‌زا و یا مسموم کننده باشند. به عنوان مثال ، داروهای تیرئوستاتیک ، به علتپایین آوردن میزان فعالیتغدهتیروئیدمانع سوخت و ساز کامل در بدن دامها شده و وزن آنها بالا می‌رود ولیهمین باعث شده کیفیت گوشت این دامها پایین آمده و ضمنا سریع فاسد شوند. به خاطرهمین استفاده از این داروها ، در کشورهایی مثل آلمان ، ممنوع است و صرفا جهت درمانبکار برده می‌شود.
اکثر این داروهاو مواد شیمیایی مثل انواعآنتی بیوتیکها، داروهایی مثلکوکسیدیوستاتیکو یاتیرئوستاتیک، برخیهورمونها،داروهای آرام بخش ، هر کدام با مصرف خاص به دامهای مورد مصرف انسان تزریق شده یا بهعنوان مکمل غذایی توسط آنها مصرف می‌شود که بقایای اینها در انسان می‌توانندسرطان‌زا ،موتاژنو یا حتیتراتوژنو نیزآلرژی‌زا و یا مسموم کننده باشند. به عنوان مثال ، داروهای تیرئوستاتیک ، به علتپایین آوردن میزان فعالیتغدهتیروئیدمانع سوخت و ساز کامل در بدن دامها شده و وزن آنها بالا می‌رود ولیهمین باعث شده کیفیت گوشت این دامها پایین آمده و ضمنا سریع فاسد شوند. به خاطرهمین استفاده از این داروها ، در کشورهایی مثل آلمان ، ممنوع است و صرفا جهت درمانبکار برده می‌شود.
مسمومیت ناشی از فلزات سمی
برخی فلزات سنگین مثلآهنجهت حیات ضروریمی‌باشند. در حالی که بقیه مثل سرب در همه ارگانیسمها وجود دارند اما هیچ هدفبیولوژیک سودمندی را دنبال نمی‌کنند. فلزات سنگین موجود در محیط مثلجیوه، خطری برایارگانیسمهای جاندار محسوب می‌شوند. بعضی از قدیمی‌ترین بیماریهای انسان را می‌توانبه مسمومیت با فلزات سنگین در رابطه با توسعه معادن فلزات ، تصفیه و استفاده ازآنها نسبت داد. حتی با وجود شناخت فعلی از خطرات فلزات سنگین ، میزان وقوع مسمومیتدر حد قابل ملاحظه‌ای باقی مانده و نیاز به اقدامات پیشگیری کننده و درمان موثرهمچنان احساس می‌شود.
هنگامی که مسمومیت با فلزات روی می‌دهد، ملکولهای شلاتکننده تجویز می‌شوند تا با اتصال به فلز ، رفع آن از بدن تسهیل گردد. به عنوان مثال، مسمومیت ناشی از تتراتیل سرب یا تترامتیل سرب که در برخی از انواع بنزینها بهعنوان ضربه‌گیر بکار گرفته می‌شود، از طریقپوست،گوارشوتنفسجذب بدن شده و در بافتهای نرم بویژهکبدودستگاه اعصاب مرکزیتوزیع می‌گردد و موجببی‌خوابی ، توهمات ، هذیان ، لرزش و تشنج می‌شود و در آخر ، ممکن است سبب مرگ شود. امروزه با افزایش مصرفبنزینفاقدسرب، این نوع مسمومیت نیز روبه کاهش است.
هنگامی که مسمومیت با فلزات روی می‌دهد، ملکولهای شلاتکننده تجویز می‌شوند تا با اتصال به فلز ، رفع آن از بدن تسهیل گردد. به عنوان مثال، مسمومیت ناشی از تتراتیل سرب یا تترامتیل سرب که در برخی از انواع بنزینها بهعنوان ضربه‌گیر بکار گرفته می‌شود، از طریقپوست،گوارشوتنفسجذب بدن شده و در بافتهای نرم بویژهکبدودستگاه اعصاب مرکزیتوزیع می‌گردد و موجببی‌خوابی ، توهمات ، هذیان ، لرزش و تشنج می‌شود و در آخر ، ممکن است سبب مرگ شود. امروزه با افزایش مصرفبنزینفاقدسرب، این نوع مسمومیت نیز روبه کاهش است.
مسمومیت ناشی از مواد دفع آفات و حشره کشها
این مواد با هدف افزایش میزانمحصولات کشاورزی بکار برده می‌شود. اما در کنار مزایای استفاده این مواد معایبی نیزوجود دارد که مهمترین آنها باقیماندن این سموم در علوفه و بدن دامهای مختلف ونهایتا انسان می‌باشد. مصرف علوفه توسط دامها ، موجب آلوده شدن شیر و گوشت آنهامی‌گردد. تعیین حد مجاز آلودگی به مواد دفع آفات و ارزشیابی آن کار دشوار و مستلزمانجام آزمایشهای متعدد است. برخی از اینها تحت تاثیر باران ، نور آفتاب ، تغییراتفیزیکوشیمیایی و آنزیماتیک دائما در حال تغییراند. به خاطر همین ، در ارزشیابی بایدمواد حد واسط را هم در نظر گرفت که برای اینکار هم ازمواد رادیواکتیواستفاده می‌کنند.
مسمومیت ناشی از مواد پروتوزا
کلیه مواد غذایی با منشا گیاهی و دامی حاویعناصر طبیعی‌اند، اما پخش مواد پروتوزا در محیط و انتقال آن به گیاهان و دامها ،راهی را برای آلوده سازی بدن انسان بوسیله این مواد پرتوزا باز می‌کند که این موادپرتوزا به علت قدرت یونیزاسیون بالای خود موجب اختلالاتی در ساختار ملکولی و اعمالفیزیولوژیک سلولهای و بافتهای بدن شده، انهدام بافتی ،تومورهایسرطانی، خونریزیهای مخاطی و بسیاری از عوارض جنبی دیگر را سببمی‌گردند.
وجود هر کدام از این اختلالات ، ممکن است به ایجاد مسمومیت نیزبیانجامد. به خاطر همین اقدامات لازم را جهت پیشگیری از آلودگی گیاه و دام انجامداد از آنجمله ، افزودن ایزوتوپهای مقاوم به خوراک دامها که با عناصر رادیوایزوتوپبه رقابت می‌پردازند، تا از میزان جذب آنها توسط ارگانیسم کاسته شود. یا اینکه بانگهداری طولانی گوشت ، صبر کرد تا نیمه عمر رادیوایزوتوپ ها تمام شود.
وجود هر کدام از این اختلالات ، ممکن است به ایجاد مسمومیت نیزبیانجامد. به خاطر همین اقدامات لازم را جهت پیشگیری از آلودگی گیاه و دام انجامداد از آنجمله ، افزودن ایزوتوپهای مقاوم به خوراک دامها که با عناصر رادیوایزوتوپبه رقابت می‌پردازند، تا از میزان جذب آنها توسط ارگانیسم کاسته شود. یا اینکه بانگهداری طولانی گوشت ، صبر کرد تا نیمه عمر رادیوایزوتوپ ها تمام شود.
علائم مسمومیت
بر حسب نوع مسمومیت علایم هم فرق می‌کند. خواب آلودگی یاکما (در مسمومیت با مواد مخدر) ، شکم درد ، استفراغ و اسهال (در مسمومیت با تحریککنندگان روده‌ای) ، افزایش بزاق دهان ، انقباض و کوچک شدن مردمک چشمها (در مسمومیتبا حشره کشها) ، سوختگی اطراف لب و دهان (در مسومیت با مواد سفیدکننده) ، اسپاسمهایعضلانی (در مسمومیت با استریکنین) ، تشنج (در مسمومیت با محرکهای سیستم عصبی) ،ریزش عرق و تند شدن تنفس (در مسمومیت با داروها اعصاب) ، صورتی شدن رنگ پوست (درمسمومیت با منواکسید کربن) ، تاولهای پوستی (در مسمومیت با منواکسیدکربن و داروهایضد افسردگی).
اقدامات اساسی
· تحقیق کنید چه ماده‌ای باعث مسمومیت شده است.
· اگر نشانه‌هایی از سوختگی اطراف دهان بود و به او به آهستگی ، یک لیوان آب یاشیر بدهید.
· مصدوم چه بیهوش باشد چه هوشیار در وضعیت رکیاوری (شکم به طرف زمین) قرار بدهید.
· ظروفی که ماده سمی در آن بوده را همراه با مصدوم به بیمارستان ببرید.
· هیچگاه تلاش نکنید فرد مسموم استفراغ کند.
· اگر بیهوش شده است هنگام تنفس مصنوعی مطمئن شوید که دهان او از مواد سمی پاکشده در غیر اینصورت از بینی تنفس مصنوعی بدهید.
مراقب فشارخون و مسمومیت حاملگی باشید!
دوران بارداري با تمام سختي‌هايش مي‌تواند يكي از زيباترين و خاطره‌انگيزترين دوران زندگي هر زني باشد، به شرطي كه قبل از بارداري اطلاعات لازم و كافي از منابع معتبر، افراد آگاه و متخصص كسب شود. در واقع تمام خانم‌هايي كه قصد بارداري دارند بايد از ويژگي‌هاي اين دوران و مراقبت‌هاي لازم قبل و بعد از بارداري مطلع باشند، چرا كه بسياري از مشكلات و بيماري‌ها در اين دوران تنها با داشتن اطلاعاتي هر چند جزئي قابل پيشگيري است. علاوه برآن مشورت با افراد ناآگاه وغيرمتخصص نه تنها دردي را دوا نمي‌كند بلكه مي‌تواند مشكلات زيادي را هم ايجاد كند.
يكي از موضوعاتي كه روي آن تاكيد زيادي مي‌شود مراجعه منظم مادران به پزشك متخصص در دوران بارداري است. لطفا در‌باره اين موضوع توضيح دهيد.
مراجعه منظم زنان باردار به پزشك متخصص به منظور سپري كردن دوران بارداري سالم از اهميت زيادي برخوردار است، زيرا درصد بسياري از مرگ و مير مادران، جنين، مرده‌زايي‌ها و تولد‌هاي زودرس يا تولد نوزادان با وزن كم، ناشي از مراقبت‌هاي نامناسب و ناكافي در دوران بارداري است كه با به كارگيري مراقبت‌هاي لازم در اين خصوص مي‌توان تا حد بسياري عوارض و مشكلات مادران و كودكان را كاهش داد.
اين در حالي است كه گاهي به تاخير انداختن مراجعه به پزشك مي‌تواند چنان دردسرآفرين شود و مادر را دچار مشكل كند كه ديگر غيرقابل جبران باشد. از جمله اين دردسرها مي‌توان به مسموميت حاملگي اشاره كرد. مسموسيت حاملگي يكي از شايع‌ترين مشكلات، در دوران بارداري است و به دليل اهميت و عوارض جدي‌اي كه مي‌تواند براي مادر و جنين داشته باشد توجه و مراجعه منظم خانم باردار به پزشك متخصص را ضروري مي‌سازد. از علائم اين بيماري فشارخون بالا و وجود پروتئين اضافي در ادرار بعد از هفته بيستم حاملگي است.
اگر چه يكي از مهم‌ترين علائم مسموميت حاملگي ورم دست‌ها و پاها و بخصوص صورت است و اين حالت بويژه صبح‌ها شدت بيشتري دارد، اما از آنجا كه ورم در بسياري از حاملگي‌هاي طبيعي نيز ديده مي‌شود به عنوان يك نشانه قابل اعتماد در نظر گرفته نمي‌شود، بلكه علائمي مانند سردرد شديد، اختلال در بينايي، درد در قسمت بالاي شكم كه معمولا در ناحيه زيردنده‌ها و در سمت راست وجود دارد، تهوع يا استفراغ، سرگيجه، وزن‌گيري غيرطبيعي و بيش از اندازه، فشارخون 140 روي 90 ميلي‌متر جيوه به بالا از علائمي هستند كه با وجود آنها پزشك به مسموميت حاملگي مشكوك مي‌شود و در نهايت با گرفتن آزمايشات لازم و وجود پروتئين در ادرار به يقين مي‌رسد.
به طور كلي مسموميت حاملگي به 2 نوع خفيف و شديد تقسيم مي‌شود كه در نوع شديد، فشارخون 110 ميلي‌متر جيوه يا حتي بالاتر است و پروتئين ادراري (دفع پروتئين در ادرار) هم از 2+ بيشتر مي‌شود.
سردرد، تاري ديد، درد ناحيه فوقاني شكم و كاهش دفع ادرار نيز از علائم مسموميت حاملگي شديد است. همچنين در آزمايشات انجام شده پلاكت‌هاي موجود در خون كاهش و در نقطه مقابل كراتينين سرم و آنزيم‌هاي كبدي افزايش مي‌يابند كه اين فاكتورها در نهايت باعث كاهش رشد جنين مي‌شوند.
مسموميت حاملگي يكي از شايع‌ترين مشكلات در دوران بارداري است. از علائم اين بيماري فشارخون بالا و وجود پروتئين اضافي در ادرار بعد از هفته بيستم حاملگي است
در صورت تشخيص پره اكلامپسي شديد (مسموميت حاملگي شديد) ختم حاملگي صورت مي‌گيرد و در شرايطي هم كه نوع خفيف مسموميت به شديد تبديل شود، ختم حاملگي انجام مي‌شود، چرا كه احتمال خونريزي در ارگان‌هاي گوناگون مانند پشت چشم، مغز و ديگر دستگاه‌هاي بدن بالا مي‌رود. اگر مسموميت حاملگي تشخيص داده و به سرعت درمان نشود، مشكلات و عوارض جدي همچون نارسايي كليوي، خونريزي مغزي در اثر فشار خون و مشكلات قلبي ـ عروقي به دليل ادم و اختلالات انعقادي و همچنين پارگي ناگهاني جفت را به دنبال خواهد داشت و در نهايت هم ممكن است به مرگ بيمار منجر شود.
اما در موارد خفيف مسموميت حاملگي، بيمار در بيمارستان تحت مراقبت قرار مي‌گيرد تا جنين زمان لازم براي رشد را داشته باشد.
آيا فشارخون بالا حتي فقط يك مرتبه، يا به تنهايي و بدون وجود پروتئين در ادرار، مي‌تواند نشانه اين بيماري باشد؟
فشارخوني كه 140 روي 90 ميلي‌متر جيوه يا بيشتر باشد بيش از حد طبيعي در نظر گرفته مي‌شود. به هر حال تنها يكبار اندازه‌گيري فشارخون در اين دامنه به معناي ابتلا به مسموميت بارداري نيست. اگر يكبار فشارخون شما بالاتر از حد طبيعي باشد يا از حد معمول فشارخون شما بالاتر بود، ممكن است پزشك از شما بخواهد براي كنترل فشارخون و پروتئين در ادرار مراجعات مكرري داشته باشيد.
در اين ميان چنانچه فشارخون مساوي يا حتي بالاتر از 140 روي 90 باشد اما دفع پروتئين در ادرار ديده نشود، اين فشارخون به مسموميت حاملگي تبديل نمي‌شود و معمولا چند هفته بعد از زايمان به مقدار طبيعي برمي‌گردد.
اما اين موضوع بدان معني نيست كه در چنين شرايطي هيچ‌گونه خطري براي مادر و جنين وجود ندارد بلكه مادر بايد تحت‌نظر پزشك باشد و رژيم غذايي كم نمك و كم چرب داشته باشد و در ضمن مواد غذايي حاوي كلسيم و پروتئين را در برنامه غذايي خود بگنجاند.
به طوري كلي چه عواملي باعث بروز اين نوع مسموميت مي‌شوند؟
شانس بروز اين بيماري در زناني كه اولين بارداري خود را تجربه مي‌كنند بيشتر است. همچنين ابتلا به مسموميت حاملگي در بارداري‌هاي قبلي احتمال اين‌كه فرد را در بارداري‌هاي بعدي نيز گرفتار كند افزايش مي‌دهد.
سابقه خانوادگي در ابتلا به بسياري از بيماري‌ها حرف اول را مي‌زند و بايد گفت در اين مورد هم سابقه خانوادگي بي‌تاثير نيست. همچنين افرادي كه وزن بالايي دارند بخصوص كساني كه شاخص توده بدني‌شان بيشتر از 30 است. با احتمال ابتلاي بالاتري مواجه هستند. بنابراين لازم است قبل از بارداري فكري به حال كاهش وزن خود بكنيم تا در دوران بارداري كمتر دچار مشكل شويم، بخصوص اين‌كه مسموميت حاملگي تنها يكي از مشكلات ناشي از چاقي در دوران بارداري است.
براي جلوگيري از مشكلات حين بارداري يكي از توصيه‌هاي پزشكان، بارداري در زمان مناسب يعني در 20 تا 30 سالگي است. اين زمان دوران طلايي براي بارداري محسوب مي‌شود و در نتيجه بسياري از عوارض از جمله مسموميت بارداري در اين سنين كاهش چشمگيري دارند.
از طرفي ديگر اگر چه داشتن فرزند دوقلو خيلي لذتبخش است و خيلي‌ها آرزوي داشتنش را دارند، اما اين موهبت الهي هميشه هم خالي از مشكل نيست، چون مسموميت بارداري در زناني كه بارداري دوقلو، سه قلو و به طوركلي چند قلو دارند، بيشتر است. علاوه بر اينها زناني كه قبل از بارداري به بيماري‌هايي مانند ديابت، فشارخون مزمن، بيماري كليوي و هر عاملي كه باعث بزرگ شدن سطح جفت شود، مبتلا بوده‌اند، شانس ابتلا به مسموميت بارداري بيشتري دارند و در واقع اين عوامل جزو ريسك‌فاكتورها محسوب مي‌شوند.
آيا فشارخون ناشي از مسموميت حاملگي بعد از زايمان هم در فرد مبتلا باقي مي‌ماند؟
اگر فشارخون تا 24 ساعت پس از زايمان و با تجويز دارو به ميزان طبيعي خودش برسد در واقع اين فشارخون در اثر مسموميت بارداري بوده است. البته در بعضي از اين افراد شانس ابتلا به فشارخون در آينده وجود دارد، ولي چنانچه بعد از گذشت چند روز همچنان فشارخون بالا باشد در واقع بيمار فشار زمينه‌اي قبل از بارداري داشته كه از آن بي‌اطلاع بوده است.
مسمومیت غذایی
تصور کنید کمی از غذای چند روز پیش در یخچال مانده است. شما احساس گرسنگی شدیدی میکنید و چیزی دیگر برای خوردن پیدا نمیکنید. وقتی غذا را برمیدارید تا بخورید، احساس میکنید بوی عجیبی دارد؛ اما از آنجایی که خیلی گرسنه هستید، حتی آن را گرم نمیکنید و میخورید. اما چند ساعت بعد احساس بدی به شما دست می‌دهد؛ طوری که فکر میکنید مریض شدهاید. کمکم در شکم خود درد پیدا میکنید. این درد متناوباً کم و زیاد می‌شود تا بالاخره غذا را بالا میآورید.
این اتفاق، مسمومیت غذایی نامیده می‌شود. کسی در غذایی که خورده بودید سم نریخته بود، اما باکتریها در غذا رشد کرده بودند و باعث مسمومیت و مریضی شما شدند. مسمومیت غذایی ممکن است خفیف باشد و مدت زمان کوتاهی آزارتان دهد، یا می‌تواند شدید باشد و طول بکشد. حال بیاید ببینیم چگونه میتوان از مسمومیت غذایی جلوگیری کرد.
مسمومیت غذایی چیست؟
مسمومیت غذایی از خوردن غذاهایی که حاوی جرمهایی مانند باکتریهای مضر هستند ناشی می‌شود.
این جرمها مسموم کنندهاند. ممکن است فردی مسمومیت غذایی خفیف داشته باشد که نشانهی آن شکم درد و اسهال است.
حال که در مورد مسمومیت غذایی و علت آنکه باکتریهای مضر است اطلاعاتی به دست آوردید، شاید با خود فکر کنید بهترین راه پیشگیری از مسمومیت، خلاص شدن از شر تمام باکتریها باشد. اما این کار شدنی نیست. باکتریها همیشه و همه جا هستند؛
در تمام غذاهای ما؛ حتی بعضی از انواع باکتریها برای بدن مفید و لازماند. امکان دارد گیج شده باشید؛ اما همینقدر بدانید که آن دسته از باکتریها که در غذای ماندهی قدیمی هستند، می‌توانند برای سلامتی شما مضر باشند. آن چیزی که لازم است بدانید این است که باید یاد بگیرید چگونه از شر آن باکترها خلاص شوید.
چه جرمهایی خطرناکاند؟
غذاهایی که از حیوانها هستند، غذاهایی که خاماند و کامل پخته نشدهاند و سبزیهای نشسته، همگی حاوی جرمهایی هستند که می‌توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. محتملترین منبع مسمومیت، غذاهایی هستند که از حیوانها میباشند؛ همچون: گوشت قرمز، ماکیان (مثل گوشت مرغ و جوجه)، تخممرغ، شیر و گوشت جانوران دریایی (مثل ماهی و میگو).
بعضی از معروفترین باکتریها عبارتند از:
- سالمونلا Salmonella
- لیستریا Listeria
- کامپلویا Compylobacter
- ای کولی E.Coli
برای پیشگیری از مسمومیت غذایی باید غذاها را به صورت صحیح و درست شست، پخت و نگهداری کرد.
آیا من دچار مسمومیت غذایی شدهام؟
کسی که دچار مسمومیت غذایی شده از این مشکلات رنج میبرد:
- درد شکم که به آن ناوزیا nausea گویند.
- دل پیچه.
- اسهال، که در موارد شدید اسهال خونی مشاهده شده است.
- تب.
بعضی وقتها فردی که دچار مسمومیت شده پس از چند ساعت از صرف غذا احساس بیماری و مسمومیت می‌کند. گاهی اوقات هم مسمومیت بعد از چند روز اتفاق میافتد. در مسمومیتهای خفیف برای مدت طولانی احساس بیماری نمیکنید و به زودی بهبودی مییابید.
گفتن اینکه آیا مشکلی که برایتان پیش آمده مسمومیت است یا چیزی دیگر، کار سادهای نیست. باید تحقیق کنید و ببینید چه کس یا کسان دیگری از همان غذا خوردهاند و آیا آنها هم همان مشکل را دارند؟ اگر آنها هم دچار همان چیز شده‌اند که شما از آن رنج میبرید، میتوان گفت مسمومیت غذایی است.
پزشک چه کاری انجام می‌دهد؟
اگر شما به دکتر مراجعه کنید، او سوالهای زیادی از شما خواهد پرسید؛ به طور مثال: چه احساسی دارید؟ چه موقع برای بار اول احساس بیماری کردید؟ در روزهای اخیر چه چیزهایی خوردهاید؟ آیا کس دیگری هم از نزدیکان شما احساس شما را دارد؟
ممکن است دکتر از شما آزمایش بگیرد. این آزمایش معمولاً آزمایش ادرار است تا مشخص شود آیا در بدن شما جرم وجود دارد یا نه. نوع درمان مسمومیت غذایی بستگی به نوع جرمی دارد که در بدن فرد بیمار است و موجب مسمومیت او شده. دکتر ممکن است برای شما دارو تجویز کند؛ اما غالباً فردی که مسموم شده بدون دارو معالجه می‌شود. بستری شدن کودکی که مسموم شده، در بیمارستان هم به ندرت اتفاق میافتد. معمولاً فقط کسانی که به خاطر مسمومیت غذایی دچار کمبود آب بدن شده‌اند مجبورند به بیمارستان مراجعه کنند. کمبود آب بدن یعنی اینکه فرد، بخش زیادی از مایعات بدنش را به دلیل اسهال با استفراغ یا هر دو مورد از دست می‌دهد. بیماری که کمبود آب بدن دارد، مایعات مورد نیاز بدنش را از طریق سرم به دست میآورد. برای پیشگیری از ابتلا به این مشکل، هر موقع احساس بیماری کردید، شروع به نوشیدن آب یا دیگر مایعات کنید.
چگونه با جرمها مبارزه کنیم؟
کارهای زیادی میتوان انجام داد تا از مسمومیت غذایی پیشگیری کرد. این کارها و اقدامها باید پله پله در مراحل آماده شدن و صرف کردن غذا انجام شوند. بهطور مثال شستن کامل مواد اولیهی غذا، پختن صحیح و کامل، روشهای درست نگهداری غذاهای باقی مانده و...
بیشتر این مسوولیتها بر دوش بزرگسالان هستند؛ اما کودکان هم می‌توانند در مبارزه با جرمها سهیم باشند. بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که اگر میخواهید در آماده کردن غذا کمک کنید، دستهایتان را خوب بشویید. شستن دست‌ها قبل از نشستن سر سفره نیز نباید فراموش شود.
اعمال دیگری که شما میتوانید انجام دهید و خودتان را در مقابل ابتلا به مسمومیت غذایی بیمه کنید عبارتند از:
- میوهها و سبزی را قبل از خوردن، کامل بشویید.
- فقط غذاهایی را بخورید که بهطور صحیح و کامل پخته شده‌اند.
اگر سر سفره گوشت مرغ را با قاشق و چنگال قسمت کردید و دیدید درون آن رنگ صورتی دارد یا احساس کردید خام مانده، به بزرگتر اطلاع دهید.
- به چیزی که میخورید نگاه کنید و آن را ببویید.
اگر بو و مزهی چیزی که میخواهید بخورید با حالت معمولیاش تفاوت دارد، قبل از اینکه آن را بخورید با بزرگترها صحبت کنید. شیر مثال خوبی است. شیر نباید مزهی ترش بدهد. کپک که به رنگهای صورتی، سبز، سفید و قهوهای دیده می‌شود، غالباً نشانهای از فساد غذاست.
نظرات شما عزیزان:
نوشته : سجاد زمانی
تاریخ: برچسب:مسمومیت,انواع مسمومیت,مسمومیت ها در بهداشت حرفه ای,بهداشت حرفه ای,مسمومیت های پزشکی,درمان مسمومیت,
